تلویزیون (به فرانسوی: Télévision) از یونانی tele دور و vision دید یا نگاه، یک سیستم ارتباطی برای پخش تصویر متحرک و صداها از مسافت دور است. برای استفاده و دریافت امواج تلویزیون، به یک دستگاه به نام گیرنده تلویزیون احتیاج است. امروزه در ایران، به مجموعه فراهم‌کننده و پخش‌کننده برنامه‌های تلویزیونی، «صدا و سیما» گفته می‌شود. از جان لوگی برد، دانشمند و مخترع اهل اسکاتلند ، به عنوان مخترع تلویزیون یاد می‌شود. اگر چه دانشمندان و مخترعان بسیار دیگری مانند پائول نیپکو، بوریس روزینگ، ولادیمیر زورکین و فیلو فارنزورث از اواخر سده ۱۹ میلادی تاکنون در توسعه و تکمیل فناوری تلویزیون نقش مؤثر داشته‌اند.

تاریخچه

تاریخ پیدایش تلویزیون به سال ۱۸۸۴ میلادی برمی‌گردد. زمانی که یک دانش‌آموز آلمانی به نام پاول نیپکو نخستین سیستم الکترومکانیکی تلویزیون را با توانایی انتقال یک تصویر ثابت اختراع کرد. این سیستم از طریق روشن کردن یک عکس به وسیله لنز و یک صفحهٔ چرخشی کار می‌کرد (صفحهٔ نیپکو). روزنه‌های چهارگوش (سوراخ‌های کوچک) بر روی صفحه بریده شده بودند و خط‌های عکس را تا جایی که عکس کاملاً پویش شود، دنبال می‌کردند. هرچه تعداد این روزنه‌ها بیشتر می‌شد، خط‌های بیشتری هم دنبال می‌شدند و از این رو جزئیات بیشتری هم نمایان می‌شد. دستگاه نیپکو تا پیشرفت فناوری تقویت‌کننده الکترونیکی لامپ خلأ و لامپ پرتو کاتدی عملاً قابل استفاده نبود. در سال ۱۹۰۷، بوریس روزینگ، دانشمند روس، برای نخستین بار توانست با استفاده از لامپ پرتو کاتدی در دستگاه گیرندهٔ تلویزیون، شکل‌های سادهٔ هندسی را از طریق تلویزیون منتقل کند. در سال ۱۹۲۳، ولادیمیر زوریکین، دانشمندِ دیگرِ روس، صفحهٔ نیپکو را با یک عنصر الکترونیکی جایگزین کرد. این موضوع باعث به وجود آمدن سطح بالاتری از جزئیات بدون افزایش تعداد پویش‌ها در واحد زمان شد. در سال‌های نخستِ دههٔ ۱۹۰۰ (۱۲۸۰ خورشیدی) مهندسان دریافتند که می‌توان تصویر را با استفاده از امواج رادیویی فرستاد. اما این کار تا سال ۱۹۲۶ (۱۳۰۵ خورشیدی) عملی نشد.

سرانجام، جان لوگی بِرد، دانشمند اسکاتلندی، با استفاده از دیسک نیپکو برای نخستین بار موفق شد تصاویر متحرک تلویزیون ضد نور (در سال ۱۹۲۵) و تصاویر متحرک سیاه و سفید (۱۹۲۶) را در لندن منتقل کند. اختراع جان لوگی بِرد نخستین انتقال تصویر واقعیِ تلویزیونی به شمار می‌رود. تنها یک سال بعد، در ۱۹۲۷ میلادی (۱۳۰۶ خورشیدی)، جان لوگی برد نخستین دستگاه ضبط تصاویر ویدئویی را اختراع کرد. او با استفاده از مدولاسیون توانست سیگنالهای دوربین تلویزیونیِ خود را تا حد سیگنال‌های صوتی تغییر دهد و سپس آن‌ها را روی صفحهٔ ضبط‌صوت ۱۰ اینچی ضبط کند. چند صفحه از ویدئوهای ضبط‌شده جان لوگی برد باقی مانده است که ویدئوهای ضبط‌شده در آن‌ها در دههٔ ۱۹۹۰، با استفاده از تکنولوژی دیجیتال، استخراج و بازسازی شدند.

جان لوگی برد همچنین تلویزیون رنگی مکانیکی را در سال ۱۹۲۸ عرضه کرد. سیستم برد، کاملاً با لامپ تصویر الکترونیکی و دوربین‌های امروزی متفاوت بود. در سیستم او تصویر به کمک صفحهٔ گردان عظیمی به‌طور مکانیکی روبیده می‌شد. این صفحهٔ گردان سوراخ‌هایی برای عبور نور داشت. کیفیت اولین تصاویر او خیلی بد بود و فقط ۳۰ خط داشت. اولین تلویزیون مکانیکی از صفحهٔ نیپکو با سه فنر مارپیچ استفاده می‌کرد که هر فنر برای یکی از سه رنگ اصلی (قرمز، سبز، آبی) به کار برده می‌شد. در آن زمان عدهٔ کمی از مردم دستگاه تلویزیون داشتند و داشتن تجربهٔ تماشای تلویزیون اهمیت چندانی نداشت.

در سال ۱۹۳۵، اولین سیستم تلویزیون الکترونیکی توسط شرکت EMI تشریح شد. در سال ۱۹۳۹، شانزده شرکت در آمریکا شروع به ساخت یا طراحی برای ساختِ دستگاه تلویزیون الکترونیکی کردند. در سال ۱۹۴۱، کمیتهٔ بین‌المللیِ سیستم‌های تلویزیونیِ NTSC یک مجموعه راهنما برای مخابرهٔ تلویزیون الکترونیکی ارائه داد.

دههٔ ۱۹۵۰ یک دورهٔ زمانیِ مهم و طلایی در پیشرفت تلویزیون به شمار می‌آید. مبدأ تلویزیون‌های سیاه و سفید، سال ۱۹۵۶ است. هزینه دستگاه تلویزیون سرانجام در این زمان کاهش پیدا کرد. در سال ۱۹۵۳ میلادی، (۱۳۳۲ خورشیدی) تلویزیون رنگی و در دو دههٔ اخیر، تلویزیون های مسطح اختراع شدند. منشأ تلویزیون امروزی می‌تواند در زمان گذشته با کشف خاصیت هدایت نوریِ مادهٔ سِلِنیُم توسط ویلوگبی اسمیت در سال ۱۸۷۳ و اختراع دیسک اسکن توسط پاول نیپکوو در سال ۱۸۸۴ بررسی و ردیابی شود. همهٔ سیستم‌های عملی و کاربردیِ تلویزیون از این اصل بنیادیِ اسکنِ یک تصویر برای تولید سیگنال‌های سری زمانی برای نمایش آن هستند. این نمایش تصویری سپس به وسیله‌ای ارسال می‌شود که برخلاف عمل اسکن کردن عمل می‌کند. دستگاه آخری، تلویزیون (یا دستگاه تلویزیون) است که با توجه به توانایی‌های چشم انسان، تصویر یکسان و مناسبی تهیه می‌کند و نمایش می‌دهد.

تکنیک‌های الکترومکانیکی پیش از جنگ جهانی دوم به‌طور قابل ملاحظه‌ای توسط چارلز فرانسیس جنکینز و جان لوگی بِرد توسعه و تکمیل شد.

تلویزیون، به خاطر ارائه تصویر، نسبت به رادیو جاذبهٔ بیشتری دارد و بُعدِ تازه‌ای به آن ارائه می‌کند. چشم‌ها را به خود خیره می‌کند و به علاوه، فهم پیام را آسان‌تر می‌کند؛ چون تصویر و صدا اطلاعات کامل‌تری به مخاطب می‌دهد. تلویزیون از جهت کنترل و تسلط بر افکار عمومی، رسانه‌ای بسیار قوی و مؤثر است. در کشورهای پیشرفته، امروزه از رادیو به‌عنوان وسیلهٔ ارتباط بین‌الملل استفاده می‌شود.

پخش منظم برنامه‌ها در ایالات متحدهٔ آمریکابریتانیای کبیر، آلمان، فرانسه، اتحاد جماهیر شورویپیش از جنگ جهانی دوم بود. اولین پخش تلویزیونیِ منظم با سطح مدرن که ۲۴۰ خط یا بیشتر تعریف می‌شود، در بریتانیا در سال ۱۹۳۶ (۱۳۱۵ خورشیدی) انجام شد و به‌سرعت به «سیستم A» با ۴۰۵ خط ارتقا یافت. شبکه‌های پخش محلی در ایالات متحدهٔ آمریکا در سال ۱۹۴۶ شروع به کار کردند و تا اواسط دههٔ ۱۹۵۰ (دههٔ ۱۳۳۰ خورشیدی) تلویزیون به بخشی عمومی و همگانی زندگی آمریکایی تبدیل شد. وقتی که پخش از طریق هوای آمریکای شمالی در ابتدا هزینه‌های جانبی برای مشتریان (به‌عنوان مثال، هزینهٔ دسترسی و استفادهٔ بیشتر و نگهداری تجهیزات و سخت‌افزار) نداشت و پخش‌کنندگان تلویزیونی قبلاً هزینه‌های خود را از طریق درآمدهای پخش آگهی تأمین می‌کردند. مشتریانِ تلویزیونِ ایالات متحده آمریکا به‌طور فزاینده‌ای برنامه‌های دلخواه خود را از طریق ثبت‌نام در سیستم تلویزیون کابلی یا فرستنده‌های ماهواره‌ای مستقیماً به خانه خود به دست آوردند. در بریتانیا از سوی دیگر، صاحبان هر تلویزیون باید هزینه مجوز تلویزیون را سالیانه پرداخت کنند.

در دههٔ ۱۹۶۰ (دههٔ ۱۳۴۰ خورشیدی)، ژاپنی‌ها با استانداردهای NTSC موافقت کردند. در اواخر همان دهه، اروپا دو استانداردِ جدیدِ مخابرهٔ تلویزیون معرفی کرد:

• SECAM: استاندارد پخش تلویزیونی در فرانسه و خاورمیانه و قسمت‌هایی از اروپای شرقی.
• PAL: استاندارد تلویزیون حکم‌فرما در اروپا.

اولین تلویزیون رنگی به وسیلهٔ تکنولوژی‌های پردازش سیگنال دیجیتالیِ مجتمع، در سال ۱۹۸۳ به بازار عرضه شد.

در یک جلسه در سال ۱۹۹۳، گروه تصویر متحرک (MPEG) تعریف ویدئو، صوت و سیستم‌های MPEG-2 را کامل کردند. از ۱۹۹۹ بیشتر رسانه‌های ارتباط جمعی به فناوری دیجیتال تغییر یافتند.

در ژانویهٔ ۲۰۱۳، ال‌جی الکترونیکس نخستین تلویزیون تجاری بر پایه دیود گسیل نور ارگانیک (OLED) را روانهٔ بازار کرد. صفحهٔ تلویزیونیِ این نسل از نمایشگرها، به نسبتِ تلویزیون‌های ال‌سی‌دی، متداول و نمایشگرهای پلاسما بسیار نازک‌تر، کارآمدتر، پُرتوان‌تر، و واضح‌تر هستند.

منبع متن:wikipedia