طراحی معماری فرم و ظاهر ساختمان با توجه به الگوهای فضای شهری
در این آموزش سعی داریم تا تاثیرات فضای شهری بر ظاهر ساختمان و فرم پروژه را بررسی کنیم. بررسی و آنالیز نیروهای وارد بر یک پروژه معماری در بستر شهری، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. محل قرار گیری ساختمانی که قصد طراحی نما یا فرم آن را داریم بسیار اهمیت دارد و باید به دقت بررسی شود. به طور مثال اینکه پروژه در چه نوع خیابانی میباشد میتواند به طور کلی ظاهر و فرم ساختمان را تحت تاثیر قرار دهد. الگوهایی که در هر خیابان روی میدهد میتواند متفاوت باشد و بر همین اساس روی پروژه ما تاثیر بگذارد. در ادامه به برخی از انواع خیابانها با بیشترین تفاوت الگوها اشاره میکنیم.
خیابان شهری : خیابانهای هستند که تاملات اجتماعی و فرهنگی در آن از اهمیت بالایی برخوردار هست. مردم با اهداف خرید کردن ، نگاه کردن به مغازهها ، غذا یا میان وعده خوردن و حتی قدم زدن در میان آن شلوغی ایجاد شده توسط الگوهای قبل پا به این خیابان ها میگذارند. این خیابانها معمولا برای هدف جا به جایی توسط مردم صورت نمیگیرند به این علت که معمولا ازدحام الگوهایی که با مکس مردم در آن خیابان همراه هست باعث ترافیک میشود و جایی برای عبور سریع از آن خیابان باقی نمیگذارد. مردم برای جا به جایی سریع در شهر سعی میکنند که از این نوع خیابان ها دوری کنند و حتی گاهی تصمیم میگیرند که راه دورتری را انتخاب کنند اما از آن خیابان رد نشوند. مثل خیابان لاله زار یا خیابان شاهپور در تهران
خیابان عبوری : به خیابانهایی گفته میشود که صرفا نقش برطرف کردن جا به جایی شهروندان در شهر را دارد و الگوهایی که باعث مکس انسانها میشود را ندارد. مردم صرفا برای عبور و مرور از این خیابان استفاده میکنند چه پیاده و چه سواره. سرعت عبور و مرور در این خیابان ها بیشتر است و جایی برای ایستادن و در لحظه زندگی کردن وجود ندارد. فقط رد شدن یا عبور کردن از این خیابان مهم است تا به مقصد نهایی خود برسیم. خیابان های عبوری از امنیت کمتری برخوردار است و در ساعات شب بسیار خلوت میشود. حتی دولتها برای صرفه جویی در هزینه خود از روشنایی های کمتری در سطح آن خیابان استفاده میکند. حس غریبگی ، تنهایی و عدم امنیت در این خیابان ها مخصوصا در شب بسیار آزار دهنده هست. مثل خیابان دماوند در تهران
بلوار: خیابانهایی هستند که دارای درختان زیاد و مسیر تردد و نشستن عابرین میباشند. بلوارها برای قدم زدن ، روی نیمکت نشستن ، دوچرخه سواری و الگوهای مشابه مناسب هستند. بلوارها خیابان هایی هستند که سایه درختان در فصل بهار و تابستان دما هوای را کنترل میکنند. وجو جوی آب در کنار مسیر درختان میتواند به بهتر شدن شرایط آب و هوایی کمک کند. بلوارها برای جا به جایی هم استفاده میشوند اما محدودیت سرعت خودروها در آن بالاتر هست به این معنی خودرو باید سرعت کمی داشته باشد وقتی از بلوار عبور میکند. مثل بلوار کشاورز در تهران
پیاده راه : خیابان هایی هستند که معمولا در یک گره شهری قرار دارند. مثل خیابان 15 خرداد و خیابان ناصر خسرو که در گره بازار تهران قرار دارند. مردم فقط به صورت پیاده میتوانند در این خیابانها حضور یابند. تنها خودروهایی که حق تردد دارند آنهایی هستند که شهرداری برای سهولت جا به جایی افراد سالخورده و ناتوان تعبیه کرده است که آنان را در خیابان جا به جا کنند. به طور کلی وقتی خیابانی تبدیل به یک گره در سطح شهر میشود و ترافیک خودروهای آن خیابان از منترل خارج میشود، آن یابان تبدیل به پیاده راه میشود. در مواردی هم ممکن هست یک ساختمان یا الگویی در خیابانی وجود داشته باشد که عبور همیشگی خودروها در آن ممکن نباشد.
خیابان محلی : به خیابان اصلی هر منطقه که از بالا (پلان) مثل ستون فقرات عمل میکند و کوچههای محلی زیادی به آن شریان اصلی متصل میشوند، خیابان محلی میگویند. خیابان محلی معمولا داری آلودگی صوتی و تصویری بیشتری هست و امکانهای مختلفی در آن روی میدهد. این خیابان ها در سطح محله هستند و ورژن کوچکتری از یک خیابان شهری محسوب میشوند مثل هر خیابان اصلی که منتهی به کوچه خانه شما میشود
کوچه و بن بست : اولین فضای شهری که بعد از خارج شدن از ساختمان با آن مواجه میشویم. در فرهنگ گذشته ما کوچه و مخصوصا بن بست شامل الگوییهایی بسیار زنده و مهمی بود که به زیست مردم آن کوجه و محله معنای ویژه تری میداد. اما اکنون در دنیای مدرن کوچه و بن بست فقط جای عبور و پارک خودروها شده است و هیچ الگویی در جهت تعاملات اجتماعی صورت نمیگیرد.
بزرگراه : معرفی این فضای شهری کار سختی نیست چون الگوهای کم ارزش تری برای زیست انسان دارا هست. خیابان بزرگی که چندیدن خودرو همزمان با سرعت بالا در آن عبور و مرور میکنند و اهمیت جا به جایی به صد در صد خود میرسد. هرگونه الگویی که ایجاد مکس در مردم سواره کند باعث فاجعه خواهد شد.
حالا که تا اینجا آمدیم اجزه بدهعید سه نوع میدان را هم بررسی کنیم. برای توضیحات کاملتر حتما ویدیو تولید شده را مشاهده کنید.
میدان شهری : میدانهایی هستند که در سطح شهر باعث ایجاد تعاملات مختلف انسانی و الگوهای زنده میشوند. این میدانها دارای الگوهای قدم زدن در فضای سبز ، جوی و حوض و فواره ، بازی کودکان ، نیکت برای نشستن ، پیاده روی ، استفاده از وسایل ورزشی ، شطرنج ، پینگ پومگ و تنفس هستند. مثل میدان هفت حوض
میدان تشریفاتی : میدانهایی هستند که حاصل یم گره طبیعی شهری نیستند و برای مراسمات دولتی یا حکومتی آن منطقه استفاده میشوند. مثل میدان امام حسین یا میدان انقلاب. البته میدان انقلاب در گذشته نقشی فراتر از یک میدان تشریفاتی داشته است.
میدان محلی: میدانهای در سطح محله که کارد مشابه میدان شهری را دارند اما در مقیاس کوچکتر مثل مجموعه میدانهای محله نارمک